Bir bitkinin yok olması, kullanımının sona ermesi ya da unutulması sizce neyi değiştirebilir?

Lazların "kurum" dediği ot işte bunlardan biri...

İnsanların tarımsal faaliyetlere başladığından beri yaklaşık 10.000 yıldır sağlıklı temel besin maddelerinden biri olan ve  daha 50 yıl önceye kadar Doğu Karadeniz'de, Gürcistan'ta ve muhtemelen birçok farklı coğrafyada temel besin maddelerinden biri olarak kullanılan bu doğal otu (Setaria italica) şimdilerde kuş yeminden başka bir şekilde kullanana rastlamak neredeyse imkansızdır.

''kurum'' un unutulması onunla ilişkili birçok bitkinin, onun hasadı için kullanılan aletlerin, onun yenilebilecek duruma getirilmesi sırasında uygulanan işlemlerin, ondan yapılan ekmeği, çorbayı, pilavı ve daha birçok yemeği ve bunların Lazca isimlerini de hafızalardan silmiştir.

“Kurum”un adını anan yok. 

Artık "sacak/keğemuli, onçamue, çağvi, Ğomu, nogubeyi, nogubeyiş orzeni, keğemuli ya da mamaliga" diyen de kalmadı...  

Merhabalar,

İsmim Ceren Kazancı. ODTÜ kimya mezunuyum aynı üniversitede biyoteknoloji alanında yüksek lisansımı 2014'te tamamladım. 2015 Mart ayında, Tiflis'teki Ilia üniversitesi ekoloji bölümünde Prof.Marina Mosulishvili danışmanlığında etnobotanik üzerine doktora çalışmama başlamak istiyorum. Doktora çalışmamda Türkiye'nin Kuzeydoğusunda Artvin ve Rize'de ve Gürcistan'ın güneybatısında Batum civarındaki  bölgelerde etnobotanik çalışması yürüteceğim. 

(Etnobotanik insanlarla bitkiler arasındaki karşılıklı ilişkiyi özellikle de bitkilerin insanların kültür ve deneyimlerini nasıl etkilediğini, insanların bu bitkileri nasıl kullandığını ve uyguladığını ve bilgi sistemlerinde nasıl ifade ettiklerini inceleyen bir alandır).

Laz olduğum ve bir çok akrabam bu coğrafyada yaşadığı için bu bölgede böyle bir çalışma yapacak olmak beni heyecanlandırıyor. Kültürümü daha derinden keşfetmek istiyorum ve kültürümün yaşadığı bu coğrafyanın korunmasına ve kültürümün devamlılığına  katkı sağlamak istiyorum. 

KAMPANYANIN ÖNEMİ

Doktora çalışmamın ilk bölümünü Gürcistan'da yürüteceğim. Bunun için bir yıllık bir proje hazırladık. Projeye Mart 2015'te başlamayı planlıyoruz.

Projenin adı

"Acara bölgesindeki (güneybatı Gürcistan) Laz halkının geleneksel botanik bilgisinin korunması"

Projenin amacı

Laz halkı, lazca ve lazların bitki kullanımları arasındaki ilişkiyi tanımlamak ve bunu gelecek nesillere aktarmaktır. 

Bu amaca ulaşmak için, Laz halkının etnobotanik veribankası oluşturulacak, örnek bir etnobotanik halk herbaryumu oluşturulacak ve okullarda öğrenciler için etnobotanik eğitim çalıştayları düzenlenecektir.

Projenin detayları

Projenin ayrıntılarına şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

https://bitkilervelazlar.wordpress.com/2014/11/24/adjara-bolgesindeki-guneybati-gurcistan-laz-halkinin-geleneksel-botanik-bilgisinin-korunmasi/

Projenin benim için önemi 

Bu proje, hem doktora çalışmam için gerekli olan etnobotanik veritabanının ilk kısmını oluşturmamda  bana yardımcı olacak, hem de bu projenin, biyokültürel çeşitlilik koruma çalışmaları konusunda deneyimlerimi zenginleştireceğine inanıyorum. 

Bu projenin koordinasyonunda görev alacağım. Genel olarak bitki arazi çalışmalarını ve yerel halkla görüşmeleri gerçekleştireceğim. Etnobotanik veritabanı oluşturmada, etnobotanik kitapçığının yazılmasında ve çalıştayların düzelenmesinde yer alacağım. Bunun dışında elde edilen verilerle proje sonunda bilimsel makale yazacağım.

Bu kampanyaya destek vermekle 

Hem doktora çalışmamın önemli bir bölümünü tamamlamama katkıda bulunmuş olacaksınız hem de tehlike altındaki bir kültürün doğayla olan ilişkisinin belgelenmesine, tanıtılmasına ve korunmasına ve böylece biyokültürel çeşitliliğin devamlılığına katkı sağlamış olacaksınız. 

Ayrıca, kampanyaya destek veren herkesin ismi kampanyanın web sayfasında ve etnobotanik eğitim kitapçığında yer alacak ve herkese kitapçığın dijital kopyası gönderilecektir. Bunun yanında farklı destekler için sağda gördüğünüz hediyeleri söz veriyoruz. 

Neye ihtiyacım var?

Projemi başarıyla gerçekleştirmek için aşağıda belirttiğim alanlarda harcamalarım olacak. Bu kampanya sonundaki kesintileri ve beklenmedik harcamaları hesaba kattığımda en az 9000 $ paraya ihtiyacım var. 

Eğer kampanyada hedeflediğim 9000$ miktarına ulaşamazsam, toplanan paranın tamamını yine bu proje için harcayacağım ve verdiğim hediye sözleri yerine getireceğim.

Nasıl katkı sağlayabilirsiniz?

Sağda görünen 'perk' bölümlerine tıklayarak katkılarınızı sunabilirsiniz. 

Katkı sağlayanlara "perklerde" sunulanlar yerine getirmekle birlikte, kampanyaya destek veren herkesin ismi kampanyanın web sayfasında ve etnobotanik eğitim kitapçığında yer alacak ve herkese kitapçığın dijital kopyası gönderilecektir. 

Kampanyanın Etkisi

                                                         IN ENGLISH

We are on the way to discover the traditional botanical knowledge of Laz People. Would you like to join us?  

What do you think can change when a plant species become extinct or forgetten?

The story of a wild weed which Laz People call ‘’kurum’’ is one of such plants…

This weed (Setaria italica) has been one of the main food sources in human history. It has been cultuvated since agricultural revolution. Although It has also been a main healthy food sources in northeast Turkey and in Georgia until 1970s, Nowadays It is almost impossible to find its usage area except as a bird food.

Forgotten of  ‘kurum’ wiped out all the plants related to it, all the process of it, the bread, the soup, the rice and all other dishes made from it and all local words (in Laz language) about it.

Now, a few people call for ``kurum”

Even nobody call for ‘’sacak/keğemuli, onçamue, çağvi, Ğomu, nogubeyi, nogubeyiş orzeni, keğemuli or mamaliga”…(in Laz language)

My name is Ceren Kazancı. I graduated from Middle East Technical University (METU) chemistry departmentt than  got a  biotechnology master degree in the same university in 2014. Now, I’ll start my PhD in ecology in llia state university (Georgia) in March under the supervision of Prof.Marina Mosulishvili. I will focus on the ethnobotany of Laz People in Georgia and in Turkey.

(Ethnobotany is the study of the interrelationship between people and plants, particularly the way in which plants impact on human culture and practices, and how humans have used and modified plants, and how they represent them in their systems of knowledge. )

 I’m interested in and excited about studying this topic, because I’m also Laz and I want to discover my traditional culture in deep and also want to contribute to conservation and continuity of it. 

IMPORTANCE OF THE CAMPAIGN

I'll carry out the first part of my study in Georgia. We prepared a project for this. We are planning to start it march 2015

Project title

Conservation of traditional botanical knowledge of Laz people in Adjara-southwest Georgia-

The aim of this project is to describe the relationship between the culture of Laz people, their language and their uses of plants and introduce them to young generations. 

To achieve this, Ethnobotanical database of Laz people and a community herbarium will be constructed. Also ethnobotanical education workshops will be held at schools.

For more detail: You can see the the project in detailed from this link: 

https://bitkilervelazlar.wordpress.com/2014/12/06/project/

By contributing this campaingn

WHAT I NEED?

By contributing this campaingn

You will be contributing the documantation of the relationship of an endangered culture with nature, its presentation and its conservation. Thus you will be contributing the continuity of biocultural diversity.